Co warto wiedzieć o kosmetykach

Ten post skierowany jest głównie do osób, które (jak ja) wcześniej się takimi zagadnieniami nie interesowały. Jakie to zagadnienia? Będzie parę słów o formie kosmetyków, terminologii, składnikach, symbolach, itp. Zainteresowanych zapraszam do dalszej lektury:)

Zaczniemy od informacji oczywistych:) Wyróżniamy następujące postacie (formy fizykochemiczne) kosmetyków:

• roztwór wodny, wodno-alkoholowy, lipidowy; np. tonik, perfumy
• hydrożel; np. żel pod oczy
• emulsja (czyli połączenie wody i substancji tłuszczowych - dwóch faz, które normalnie się nie mieszają); np. kremy
• zawiesina; np. podkład, lakier do paznokci, tusz do rzęs
• sztyft; np. szminka
• proszek; np. puder do twarzy, cienie
• aerozol

W każdym kosmetyku znajdują się substancje czynne i bazowe. Te pierwsze działają albo na powierzchni skóry, czyli w obszarze warstwy rogowej naskórka, albo docierają do jej głębszych warstw. Do substancji aktywnych należą związki nawilżające, substancje czynne pochodzenia roślinnego, aktywne peptydy, substancje hamujące działanie wolnych rodników, substancje o działaniu przeciwbakteryjnym, łagodzącym, przeciwzapalnym, złuszczającym, itp. Z kolei substancje bazowe są niezbędne do nadania kosmetykowi jego ostatecznej formy oraz pozwalają na wprowadzenie do niego substancji czynnych. Do najważniejszych substancji bazowych należą: woda, alkohol i inne rozpuszczalniki, środki powierzchniowo czynne, substancje tłuszczowe, emulgatory, składniki konsystencjotwórcze, stabilizujące, konserwanty, barwniki i kompozycje zapachowe, silikony, składniki ścierne. Bezpieczeństwo poszczególnych składników oraz całych kosmetyków podlega surowym uregulowaniom prawnym.

Składniki kosmetyków i ich funkcje:

• Emolienty (substancje lipofilowe, tłuszczowe): zmiękczają i wygładzają naskórek. Tworzą na powierzchni skóry tzw. warstwę okluzyjną, która hamuje ucieczkę wody przez naskórek, co wpływa na jego elastyczność i nawilżenie. Często stosowane emolienty: wazelina, olej parafinowy, ciekłe woski.  
• Humektanty: utrzymują nawilżenie samego kosmetyku (np. gliceryna) i jego płynnej konsystencji.
• Hydrofilowe substancje nawilżające: przyciągają i zatrzymują wodę z otoczenia, hamując jej ucieczkę z naskórka a tym samym zwiększając jego nawilżenie i elastyczność. Wyróżniamy hydrofilowe substancje niskocząsteczkowe (np. gliceryna) o działaniu powierzchniowym i głębokim oraz wielkocząsteczkowe (np. proteiny), które działają tylko na powierzchni skóry.
• Konserwanty: zapobiegają rozwojowi mikroorganizmów w kosmetyku w wyniku zakażenia mikroorganizmami pochodzącymi z naszej skóry i powietrza. Składniki te wzbudzają wiele dyskusji.

• Rozpuszczalniki: jak sama nazwa wskazuje, rozpuszczają one inne składniki kosmetyku. Najważniejszym z nich jest woda, która rozpuszcza wiele różnych substancji, jest obojętna dla skóry i wykazuje dobre właściwości aplikacyjne. Inne rozpuszczalniki: gliceryna, etanol, glikol propylenowy, oleje, ciekłe woski, itd.
• Substancje powierzchniowo czynne (zwane też spc lub surfaktantami): substancje, których cząsteczki mają specyficzną budowę. Składają się one z części hydrofobowej ("lubiącej" składniki tłuszczowe) i części hydrofilowej ("lubiącej" składniki rozpuszczalne w wodzie). Dzięki obu częściom spc mają dobre właściwości myjące - usuwają różnego rodzaju zanieczyszczenia. Dodatkowo spc są emulgatorami (umożliwiają utworzenie emulsji). Niestety spc mogą powodować podrażnienia, wysuszać skórę i zwiększać przenikanie przez skórę innych substancji.

• Woda: musi mieć przynajmniej taką czystość, jak woda pitna. Główny składnik /rozpuszczalnik większości kosmetyków. 
• Zagęstniki: substancje pozwalające na otrzymanie odpowiedniej konsystencji kosmetyku. Zagęstnikami mogą być polimery, polisacharydy, poliakrylany, składniki tłuszczowe o stałej konsystencji.

Na opakowaniach kosmetyków muszą znaleźć się następujące informacje: nazwa handlowa, nazwa i adres producenta, ilość kosmetyku w opakowaniu, termin trwałości, numer partii, wykaz składników (skład kosmetyku opisuje się według międzynarodowego nazewnictwa składników kosmetycznych – INCI. Składniki umieszcza się, z kilkoma wyjątkami,  w malejącym porządku według masy w momencie ich dodawania.).

Symbole:

Symbol „ręki na książce” oznacza, że na dołączonej do kosmetyku ulotce, taśmie lub kartce zawarte są przez producenta dodatkowe, ważne informacje.

Symbol PAO – Period After Opening. Dodatkowo na słoiczku lub pod nim podaje się cyfrę, która oznacza liczbę miesięcy (np. 6M, 9M, 24M). Symbol PAO oznacza czas po otwarciu opakowania w jakim produkt może być bezpiecznie stosowany. Symbol umieszcza się najczęściej na opakowaniach kosmetyków o trwałości powyżej 30 miesięcy. Wówczas, producent może nie umieszczać terminu trwałości, ale musi umieścić PAO. PAO może również występować na kosmetyku o trwałości poniżej 30 miesięcy, wówczas na opakowaniu występują dwa oznaczenia: PAO i termin trwałości.

Produkt oznakowany tym symbolem spełnia zalecenia Komisji Europejskiej w zakresie skuteczności ochrony przed promieniowaniem UVA. Obecnie wszystkie kosmetyki przeciwsłoneczne muszą spełniać zalecenia w zakresie ochrony przed UVA.

 Znak „zielony punkt” – znak handlowy. Oznacza, że producent ma podpisaną umowę z organizacją odzysku, która jednocześnie posiada licencję na używanie tego znaku. W Polsce jest to tylko jedna organizacja odzysku – Rekopol. Znak ten często niesłusznie kojarzony jest z możliwością recyklingu opakowania. Wszyscy producenci kosmetyków mają obowiązek recyklingu opakowań, ewentualnie wnoszenia tzw. opłaty produktowej za niewykonanie tego obowiązku.

W obowiązujących przepisach istnieje c a ł k o w i t y zakaz testowania kosmetyków na zwierzętach, dlatego znak ten jest coraz rzadziej stosowany przez producentów. Znak nie jest regulowany żadnym aktem prawnym i może mieć różny kształt.

Znak „e” umieszcza się na wszystkich towarach paczkowanych, nie tylko kosmetykach. Oznacza gwarancję firmy paczkującej towar, że podczas paczkowania produktów stosowano system kontroli wewnętrznej ilości towaru paczkowanego.

Znak „odwrócony epsilon” odnosi się do opakowania - oznacza butelkę o określonej pojemności.

Oznakowanie materiału, z którego wykonano opakowanie. Pokazany symbol oznacza, że opakowanie wykonano z aluminium.

Oznakowanie materiału, z którego wykonano opakowanie. Pokazany symbol oznacza, że opakowanie wykonano z politereftalanu etylenu. Inne skróty, które mogą wystąpić na opakowaniach to np. LDPE (low density polyethylene), HDPE (high density polyethylene).

  
Znak „dbaj o czystość”. Po zużyciu opakowanie należy wyrzucić do kosza na odpady, aby nie zanieczyszczało środowiska.

Stosowany na opakowaniach aerozoli – oznacza zgodność z obowiązującym ustawodawstwem.

Znak stosowany na opakowaniach wyrobów aerozolowych. Wymagany dla wszystkich produktów łatwopalnych oraz dla wyrobów aerozolowych. Produkty skrajnie łatwopalne oznacza się dodatkowo oznaczeniem „F+”.

Oznaczenie produktu nie zawierającego freonów, czyli produktu bezpiecznego dla warstwy ozonowej. Znak ten obecnie stosowany jest coraz rzadziej, ponieważ, w dostępnych aerozolach nie wolno już w ogóle stosować freonów, zostały one zakazane. Obecnie zastępowane są najczęściej mieszaniną propanu i butanu.

Znak stosowany na opakowaniach wyrobów aerozolowych (lakiery do włosów, dezodoranty). Oznacza całkowitą pojemność opakowania podaną w mililitrach.

Znak kosmetyku naturalnego przyznawany odpłatnie przez niemiecką organizację BDIH. Oznacza, że produkt spełnia kryteria BDIH w zakresie składu i produkcji kosmetyków naturalnych.

Znak kosmetyku naturalnego lub organicznego przyznawany przez organizację International Natural & Organic Cosmetics Association. Oznacza, że produkt spełnia kryteria NaTrue w zakresie składu i produkcji kosmetyków naturalnych i organicznych.

Znak kosmetyku ekologicznego lub bio-kosmetyku przyznawany odpłatnie przez francuską organizację ECOCERT. Oznacza, że produkt spełnia kryteria ECOCERT w zakresie składu i produkcji kosmetyków ekologicznych i bio-kosmetyków.

Znak produktu organicznego, przyznawany odpłatnie przez brytyjską organizację The Soil Association. Oznacza, że kosmetyk spełnia kryteria organizacji dla kosmetyków organicznych.

 
Znak przyznawany odpłatnie przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji. Może być przyznawany dla certyfikowanych kosmetyków naturalnych.

Ciekawy artukuł o testowaniu kosmetyków na zwierzętach można znaleźć TUTAJ.  Wynika z niego, że obecnie testowanie kosmetyków na zwierzętach jest z konkretnymi wyjatkami zabronione.

Źródło wszystkich zawartych w tym poście informacji:
http://kosmopedia.org/